AMH – badanie rezerwy jajnikowej

AMH – ocena rezerwy jajnikowej jest to badanie, pośrednio mówiące o płodności kobiety. Rezerwa jajnikowa to zawarta w jajniku ilość pęcherzyków posiadających w środku komórkę jajową, zdolnych do wzrostu.

Biologia rozrodu kobiety jest tak skonstruowana, że w ciągu życia nie tworzą się nowe komórki jajowe – każda kobieta rodzi się z określoną liczbą komórek rozrodczych, a ich pula w ciągu życia sukcesywnie się zmniejsza. Na ocenę rezerwy jajnikowej składają się badania:

• hormon antymüllerowski (AMH z ang. Anty – Müllerian Hormone);
• hormon folikulotropowy (FSH);
• inhibina B;
• liczba pęcherzyków antralnych (AFC) oceniana ultrasonograficznie.

Niepłodność dotyka coraz młodsze kobiety, dlatego warto sprawdzić powyższe wykładniki rezerwy jajnikowej. Określenie poziomu hormonu antymüllerowskiego (AMH) w surowicy krwi jest podstawowym badaniem wykonywanym w celu oceny rezerwy jajnikowej.

Hormon anty-Müllerowski (AMH) jest glikoproteiną należącą do rodziny czynników wzrostu i różnicowania beta (TGFβ). Produkcja tego hormonu rozpoczyna się już na etapie życia płodowego, u chłopców produkowany jest przez komórki Sertoliego w jądrach, a u dziewczynek przez komórki warstwy ziarnistej w jajnikach. Istnieje ścisła zależność pomiędzy wiekiem, płcią i stężeniem AMH w organizmie człowieka. U chłopców poziom hormonu jest szczególnie ważny w okresie rozwoju płodowego, gdyż jego brak lub niewłaściwy poziom może zahamować rozwój męskich narządów płciowych. Następnie, w wieku pokwitania, maleje.

U dziewczynek natomiast w okresie pokwitania stężenie AMH jest wyższe, a następnie spada w okresie rozrodczym. Hormon ten wraz z hormonem folikulotropowym (FSH) ma za zadanie regulować dojrzewanie pęcherzyków, w których rozwija się komórka jajowa. U kobiet w okresie menopauzy stężenie AMH jest niskie lub nieoznaczalne (w ogóle nie stwierdza się obecności hormonu).

Badanie AMH to skuteczny sposób na określenie pewnych parametrów płodności kobiety. Pomaga w:

• ocenie rezerwy jajnikowej odzwierciedlającej liczbę rosnących pęcherzyków jajnikowych;
• w diagnostyce leczenia niepłodności – poziom AMH, jest ściśle związany z płodnością kobiety, pozwala nie tylko ocenić jej szansę na poczęcie dziecka w naturalny sposób, ale także dobrać odpowiedni protokół stymulacji hormonalnej dla Pacjentek korzystających z metody wspomaganego rozrodu jaką jest zabieg in vitro;
• przewidywaniu odpowiedzi na kontrolowaną hiperstymulację jajników w przebiegu leczenia do zapłodnienia in vitro – poziom AMH pozwala dobrać odpowiedni protokół stymulacji hormonalnej, a także ocenić możliwość wystąpienia zespołu hiperstymulacji jajników (OHSS);
• jako marker w diagnostyce przedwczesnego wygasania czynności jajników (POI) – ocena rezerwy jajnikowej sygnalizuje problem przedwczesnego wygasania czynności jajników oraz pozwala przewidzieć moment wejścia w okres menopauzy;
• jako marker w diagnostyce zespołu policystycznych jajników (PCOS);
• jako wskaźnik do monitorowania skuteczności leczenia raka jajnika.

Badanie AMH u mężczyzn służy jako wskaźnik do monitorowania skuteczności leczenia raka jądra. Dzięki niemu możemy określić, czy nie doszło do nawrotu choroby.
U dzieci natomiast badanie AMH stosowane jest w diagnostyce zaburzeń dojrzewania płciowego.

Badanie AMH nie wymaga specjalnego przygotowania się. Stężenie hormonu oznaczane jest z próbki krwi żylnej pobranej od Pacjenta. Pacjent nie musi być na czczo, nie ma znaczenia pora pobrania materiału do badań.

Stężenie AMH w surowicy okazuje się być relatywnie stabilne w trakcie cyklu miesiączkowego, dlatego może być wykonane w dowolnym dniu cyklu, a także w trakcie przyjmowania leków antykoncepcyjnych lub hormonalnych.

Aby precyzyjnie ocenić płodność kobiety, wynik badania AMH powinien zostać uzupełniony m.in. o pakiet testów hormonalnych (oznaczenie poziomów FSH, LH, inhibiny B) oraz badanie AFC (USG szacujące liczbę pęcherzyków antralnych).

Wynik AMH, który przekracza górne granice przyjętych norm, może świadczyć o zaburzeniach endokrynologicznych, takich jak zespół policystycznych jajników (ang. Polycystic Ovary Syndrome, PCOS) lub – w rzadkich przypadkach – o występowaniu guza jajnika zbudowanego z komórek ziarnistych. Wynik należy skonsultować z lekarzem ginekologiem, a diagnostykę poszerzyć o kolejne badania laboratoryjne i badania obrazowe.

Niskie stężenie AMH świadczy natomiast o obniżonej rezerwie jajnikowej, której przyczyną jest zazwyczaj wygasanie czynności jajników lub fizjologicznie występująca menopauza. Warto jednak wiedzieć, że niski poziom tego hormonu nie wyklucza występowania owulacji, a czasem przyczyny wygasania czynności jajników mogą być odwracalne. Tym samym, niski poziom AMH nie wyklucza szans na posiadanie zdrowego potomstwa, choć statystycznie jest ona znacząco mniejsza. Dodatkowo, przy odchyleniach w stężeniu AMH od normy, komórki jajowe pozyskane w trakcie stymulacji hormonalnej do in vitro mogą wykazywać mniejszą zdolność do zapłodnienia, a uzyskane z nich zarodki – obniżony potencjał rozwojowy.

Badanie AMH jest wykonywane w laboratorium analitycznym Kliniki nOvum, a czas oczekiwania na wynik to około 2 godzin.

Zapraszamy do kontaktu: +48 22 566 80 00