Przedwczesne wygasanie czynności jajników – diagnostyka

Comiesięczny cykl polega na dojrzewaniu i uwalnianiu jednej z istniejących już w jajniku komórek jajowych. Kobieta rodzi się z określoną pulą komórek, a ich liczba nigdy nie będzie większa niż w momencie narodzin. Będzie ich natomiast ubywało, aż do momentu kiedy zapas całkowicie się wyczerpie, kobieta wejdzie w stan menopauzy i zakończy swój okres rozrodczy. Naturalnie przypada to mniej więcej na ok. 52. rok życia.

Czasami ten proces zachodzi wcześniej. Statystycznie u  1 na 1 000 kobiet przed 30. rokiem życia i u 1 na 100 kobiet przed 40. rokiem życia następuje przedwczesna menopauza. Zanim nastąpi ostateczne wyczerpanie się komórek jajowych mówimy o obniżonej rezerwie jajnikowej. Mimo iż metrykalnie kobieta nadal jest w wieku rozrodczym, stan jej gamet jest porównywalny z gametami dużo starszej kobiety, z pełnymi tego konsekwencjami dla ew. macierzyństwa. Komórek jajowych jest coraz mniej i są coraz gorszej jakości, rzadko dochodzi do owulacji. Coraz częściej nawet jeśli dojdzie do zapłodnienia, powstały zarodek ma wady genetyczne i nie jest w stanie dalej się rozwijać.

Przyczyny tego, że wcześniej kończy się zapas komórek nie są szczegółowo rozpoznane, ale naukowcy wymieniają:

• skłonności genetyczne,
• zanieczyszczenie środowiska,
• sztuczne dodatki do żywności,
• palenie papierosów,
• stosowanie używek,
• środki chemiczne,
• detergenty,
• środki ochrony roślin,
• niektóre kosmetyki (zawierające np. parabeny),
• choroby autoimmunologiczne (również negatywnie wpływają na system rozrodczy).

Potencjał rozrodczy jajników ocenia się na podstawie badań hormonalnych i oceny jajników w badaniu USG.