Sygnalista – zgłoszenie naruszenia prawa
Zgłoszenie wewnętrzne
25 września 2024 r. weszła w życie ustawa z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (zwana dalej ustawą). Służy ona wdrożeniu do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23.10.2019 r. sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Na tej podstawie w Przychodni Lekarskiej nOvum Katarzyna Kozioł, Piotr Lewandowski sp.k. (zwanej dalej nOvum) wdrożono procedurę zgłoszeń wewnętrznych. Celem procedury jest określenie zasad zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych w nOvum.
Regulacje prawne i organizacyjne
Jak wygląda postępowanie ze zgłoszeniem?
- imienne zgłoszenie naruszenia prawa przez formularz
- wstępna weryfikacja formalna
- rejestracja zgłoszenia
- potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia – 7 dni od dnia otrzymania
WYJĄTEK- jeżeli sygnalista nie podał adresu do kontaktu (adres korespondencyjny lub adres poczty elektronicznej), na który należy przekazać potwierdzenie zgłoszenia - działania następcze – każdorazowo postępowanie wyjaśniające
- informacja zwrotna – 3 miesiące od dnia potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia lub od upływu 7 dni od dokonania zgłoszenia
WYJĄTEK – jeżeli sygnalista nie podał adresu do kontaktu, na który należy przekazać informację zwrotną
Kto to jest sygnalista?
Sygnalista – osoba fizyczna, która zgłasza lub ujawnia publicznie informację o naruszeniu prawa w kontekście związanym z pracą. Ustawa o ochronie sygnalistów w art. 4 ust. 1 i 2 określa przykładowe kategorie zawodowe, których dotyczy kontekst związany z pracą. Należą do nich w szczególności:
- pracownik;
- były pracownik;
- osoba świadcząca pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej;
- stażysta, wolontariusz, praktykant;
- kandydat do pracy;
- usługodawca;
- przedsiębiorca;
- osoba świadcząca pracę pod nadzorem i kierownictwem wykonawcy, podwykonawcy lub dostawcy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej.
Co to jest naruszenie prawa?
Naruszenie prawa – działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa.
Informacja o naruszeniu prawa:
- uzasadnione podejrzenie naruszenia prawa;
- próba ukrycia naruszenia prawa;
- zaistniałe lub potencjalne naruszenie prawa;
- naruszenie prawa, do którego doszło lub prawdopodobnie dojdzie.
Ustawa o ochronie sygnalistów w art. 3 ust. 1 zawiera zamknięty katalog obszarów, których może dotyczyć naruszenie prawa, należą do nich m.in.: korupcja, zamówienia publiczne, przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowanie terroryzmu, zdrowie publiczne, ochrona prywatności i danych osobowych, bezpieczeństwo sieci i systemów teleinformatycznych, interesy finansowe Skarbu Państwa RP, konstytucyjne wolności i prawa człowieka i obywatela.
Procedura zgłoszeń wewnętrznych w nOvum obejmuje zakres przedmiotowy wynikający z art. 3 ust. 1 ustawy o ochronie sygnalistów oraz dodatkowo obowiązujące w nOvum regulacje wewnętrzne i standardy etyczne.
Wyłączenia
Ustawa nie ma zastosowania do informacji objętych:
- przepisami o ochronie informacji niejawnych oraz innych informacji, które nie podlegają ujawnieniu z mocy przepisów prawa powszechnie obowiązującego ze względów bezpieczeństwa publicznego;
- tajemnicą zawodową zawodów medycznych oraz prawniczych;
- tajemnicą narady sędziowskiej;
- postępowaniem karnym – w zakresie tajemnicy postępowania przygotowawczego oraz tajemnicy rozprawy sądowej prowadzonej z wyłączeniem jawności.
Kiedy sygnalista jest objęty ochroną?
Sygnalista jest objęty ochroną, jeśli jego zgłoszenie spełnia następujące warunki:
- zgłoszenie dotyczy naruszenia prawa w dziedzinach objętych ustawą i procedurą zgłoszeń wewnętrznych;
- zgłoszenie jest dokonane w dobrej wierze, z przekonaniem o jego prawdziwości;
- zgłoszenie ma kontekst związany z pracą;
- zgłoszenie zostało dokonane poprzez kanał zgłoszenia wymagany Procedurą zgłoszeń wewnętrznych.
Jakie są formy ochrony?
- Ochrona tożsamości – dane osobowe sygnalisty nie podlegają ujawnieniu nieupoważnionym osobom.
- Zakaz działań odwetowych
Działanie odwetowe – bezpośrednie lub pośrednie działanie lub zaniechanie w kontekście związanym z pracą, które jest spowodowane zgłoszeniem lub ujawnieniem publicznym i które narusza lub może naruszyć prawa sygnalisty lub wyrządza lub może wyrządzić nieuzasadnioną szkodę sygnaliście, w tym bezpodstawne inicjowanie postępowań przeciwko sygnaliście. Ustawa o ochronie sygnalistów w art. 12 wymienia przykładowe działania odwetowe, które nie mogą być podejmowane wobec sygnalisty i należą do nich między innymi: odmowa nawiązania stosunku pracy, wypowiedzenie lub rozwiązanie bez wypowiedzenia stosunku pracy, obniżenie wysokości wynagrodzenia, przeniesienie na niższe stanowisko pracy, mobbing, czy dyskryminacja.
Jak należy dokonać zgłoszenia?
Zgłoszenia należy dokonać poprzez formularz
Po wciśnięciu powyższego przycisku zostaniesz przekierowany do elektronicznej wersji formularza. Formularz po jego wypełnieniu i naciśnięciu przycisku „Prześlij” zostanie automatycznie przesłany na adres mailowy: karol.lankamer@novum.com.pl, z którego będzie prowadzona dalsza korespondencja z sygnalistą.
Zgłoszenie niezawierające imienia i nazwiska oraz adresu do kontaktu, zwane „zgłoszeniem anonimowym” – pozostawia się bez rozpoznania.
W przypadku niepodania adresu do kontaktu sygnalista nie otrzyma potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia.